Terwijl Tibco naar de WorldTour springt, is er reden voor feest – en reflectie

Rachel Hedderman was een van de eerste vrouwen die een herenteam leidde in een WorldTour-race toen ze achter het stuur sprong tijdens de 2014-editie van Milaan-San Remo. Sinds drie jaar is ze sportdirecteur van het Amerikaanse damesteam Tibco-Silicon Valley Bank, een team dat in 2022 doorgaat naar WorldTour-niveau. Voorafgaand aan dat mijlpaalseizoen haalde ik Hedderman in – een van de pioniers van de sport – in een tijd waarin de ontwikkelingen in het vrouwenwielrennen snel gaan.
“Het was voor het team een voor de hand liggende beslissing om een WorldTour-licentie aan te vragen”, vertelt Hedderman aan CyclingTips. “Het is de volgende stap in onze ontwikkeling. We zijn in 2004 begonnen als een lokaal fietsenwinkelteam uit Palo Alto, Californië en sindsdien zijn we gestaag gegroeid.”
Het Amerikaanse team had een seizoen waarin het veel racete in Europa vanwege COVID-gerelateerde annuleringen in de VS en Canada. Volgend jaar deel uitmaken van de UCI Women’s WorldTour betekent dat Tibco-SVB nog meer Europese races zal rijden, hoewel deelname aan WorldTour-races in de Women’s WorldTour niet verplicht is, zoals bij WorldTour-teams voor heren.
“We hebben nog steeds een belangrijke sponsorbasis in Noord-Amerika, dus [racing in the US is] nog steeds erg belangrijk voor ons”, zegt Hedderman op de vraag of het team fulltime in Europa zal racen. “We zullen nog steeds in de Verenigde Staten racen en we zullen een volledig programma in Europa racen. We verdelen de middelen en ruiters. We zullen ons ook richten op zaken als gravelracen in de VS en een alternatieve kalender. Wij zijn daar al bij betrokken en zullen dat blijven, wat belangrijk is voor onze sponsors.”
Tibco-SVB heeft weg-, grind- en veldritspecialisten in het team. Dit gemengde karakter van teams is de afgelopen jaren een duidelijke ontwikkeling geworden.
“Sommige van onze renners zullen zich uitsluitend op de weg concentreren, maar sommige renners zullen zowel op de weg als op gravel rijden of cyclocross rijden”, zegt Hedderman. “Ik denk dat dat een goede balans is om in een team te hebben. Het is veel gebruikelijker geworden om disciplines te combineren. Toen ik racete, deed ik wat ‘cross’, maar ik was dood als laatste, maar nu zie je rijders competitief zijn in meerdere disciplines. Renners worden allrounder.”

Als een van de top 15 teams op de UCI-ranglijst kreeg Tibco-SVB uitnodigingen voor veel van de grootste races op de kalender van 2021, zoals Parijs-Roubaix, de Ronde van Vlaanderen, de Giro Rosa, de Women’s Tour en Luik-Bastenaken-Luik . Kristen Faulkner was de meest succesvolle renner van het team. Lauren Stephens won de Amerikaanse titel en Veronica Ewers genoot een doorbraak met een vijfde plaats in de Tour de l’Ardèche.
Hedderman en teammanager Linda Jackson hebben een scherp oog voor het spotten van nieuwe talenten in de VS die het vervolgens goed zullen doen in Europese races.
“Met COVID-19 is er de afgelopen twee jaar niet veel geracet in de VS”, zegt Hedderman. “Kristen zei net dat ze afgelopen zomer met haar motor wilde racen en we nodigden haar uit in Ardèche [where she won a stage]. Ik heb specifiek van haar geleerd om nooit nooit te zeggen, om niet te zeggen dat de sprong [to Europe] is te groot.
“Veronica Ewers heeft een soortgelijk verhaal. Er zijn niet veel races in de VS geweest om in te bloeien, dus je kijkt naar snapshots van talent. Ik kende het parcours van de Nationals van dit jaar [where Ewers won bronze] en dan weet je dat het geen toevalstreffer is. Haar clubteammanager was een voormalige Tibco-rijder en kende Linda. We vroegen haar om te zeggen of Veronica de echte deal was en om ons een realistisch beeld te geven.”
Het is geen gemakkelijke stap van Amerikaans racen naar Europese races, maar Hedderman heeft ervaring met het begeleiden van vrouwen naar succes in het Europese peloton. Ze heeft zelf zowel in de Verenigde Staten als in Europa gespeeld en kent de grootste verschillen.
“Voor Amerikaanse rijders zijn het de wegen; ze zijn een kwart van de breedte van wat ze in de VS zijn en de pelotons zijn twee keer zo groot”, legt ze uit. “In de VS kun je buiten het peloton rijden als je goed bent en naar voren komt.
“[In Europe] je moet de vaardigheid leren om in een grote groep te rijden. Het vergt ook wat moed, vooral voor rijders die niet zijn opgegroeid met fietsen zoals Nederlanders. Je moet die vaardigheid leren op een leeftijd waarop je slim genoeg bent om te weten dat als je gaat vallen, het pijn doet. Als je acht bent, val je en stuiter je weer op en doe je het opnieuw. En je vergeet dat het pijn doet. Als je eenmaal ouder bent, is er meer een onbewuste nervositeit en ben je meer ingetogen.
“Een van de eerste grote uitdagingen die Europa binnenkomt, is onbevreesder worden.”

Hedderman is een van de langst zittende ploegleiders in het damespeloton; een scene die tot een paar jaar geleden werd gedomineerd door mannelijke sportdirecteuren. Met de huidige instroom van nieuwe vrouwen aan het stuur, zoals Anna van der Breggen (SD Worx), Jolien d’Hoore (NXTG Racing) en Julia Soek (Drops-Le Col), lijkt er vraag te zijn naar vrouwelijke sporten directeuren van damesteams.
“Ik was al gewend om in een door mannen gedomineerde omgeving ingenieur te zijn voordat ik begon met fietsen”, zegt Hedderman. “Ook dat verandert nu. Als ik terug naar de universiteit zou gaan, zou er misschien een hoger percentage vrouwelijke ingenieursstudenten zijn. Mijn favoriete vak is altijd natuurkunde geweest en dat was niet normaal voor meisjes”, voegt ze er lachend aan toe.
“Vrouwen hebben een ander perspectief of een andere benadering, maar voor mij is dat meer een kwestie van persoonlijkheid dan van een man-vrouw,” vervolgt Hedderman. “Ik zou een race anders benaderen dan Hendrik Redant bij UHC maar ook anders dan Giorgia Bronzini of Ina Teutenberg. We zijn vrouwelijk, maar niet allemaal hetzelfde, zoals alle mannelijke regisseurs niet dezelfde persoonlijkheid hebben.”
Zelf zal Hedderman komend seizoen minder in Europa te vinden zijn. Haar zoon Cillian wordt vier en moet naar school. Het Amerikaanse team is op zoek naar een nieuwe sportdirecteur maar volgt zijn eigen filosofie bij het vinden van het juiste personage; niet specifiek een vrouw.
“Het moet de juiste persoon zijn en of onze nieuwe ploegleider een man of een vrouw is, is niet belangrijk. We brengen in praktijk wat we prediken. We zeggen dat vrouwen kunnen wat mannen kunnen, maar het is ook andersom. Mannen kunnen ook een damesteam aansturen.”
De inmiddels 48-jarige in Engeland geboren Hedderman is een bescheiden persoon. Ze komt niet over als iemand die in de schijnwerpers wil staan. Het gaat haar om de teamgeest tussen haar ruiters maar ook als ploegleider. Op de vraag wat haar sterke punten zijn, aarzelt ze.
“Ik denk dat ervaring en empathie mijn sterke punten zijn”, zegt ze. “Ook veeleisendheid. Ik verzin hier een woord. Ik heb het over het team. Ik verwacht van rijders dat ze het teamplan volgen en niet als individuen handelen. Als huishoudster offer je je eigen kansen op en dat is moeilijk.
“Ik weet wat ik van renners vraag, want ik ben er geweest. Zelf heb ik anderen geholpen om medailles te winnen op wereldkampioenschappen en Olympische Spelen. Ik zie ook wat huisstijlen een team brengen. Ruiters als Christine Majerus en Lauretta Hanson maakten carrière als huisvrouw. Een van de vaardigheden van een ploegleider is om dat te zien, om te zien wat er werkelijk gebeurde in de race en wat ieders bijdrage was.”

Het hoogtepunt in de carrière van Hedderman draait om een voorbeeld van teamwork en niet om het grootste teamresultaat aller tijden.
“Een paar jaar geleden hadden we 1-2-3 en de laatste drie renners op de uitslaglijst in de slotetappe van de Ronde van de Gila”, zegt ze. “De eerste drie die over de streep kwamen, kwamen geruime tijd nadat ze klaar waren met zichzelf terug naar de finish om deze andere drie aan te moedigen. Zij waren de drie die het podium oprichtten. Ik denk dat je gelijk hebt als je zegt dat dit onze teamfilosofie belichaamt. Het voelde alsof ik ze goed had geleerd er voor elkaar te zijn. Er was teamwork en waardering.
“Vanaf het begin, toen ik begon met regisseren, wilde ik het hele team op het podium, zodat ze allemaal beseften dat ze het mogelijk hadden gemaakt. Als ik met nieuwe renners praat, vraag ik ze meestal wat hun favoriete race was, en ik kijk of ze een verhaal hebben over hoe het team het deed en niet over hoe ze het deden. Het sluit bepaalde renners uit en ik heb die renners verteld dat het oké is om die renner te zijn, maar teken niet voor een team als het onze. Als ik dat zie in de eerste race dat je alleen voor jezelf rijdt, wil ik je gewoon niet meer in het team.”
Volgend seizoen zoekt Hedderman een groep van 13 tot 14 renners. Veronica Ewers kwam aan boord met een tweejarig contract, maar andere contractverlengingen en nieuwe rijders zijn nog niet openbaar gemaakt.
“We hebben altijd gezocht naar rijders die geweldige rijders en goede mensen zijn”, zegt Hedderman. “Zoveel van onze renners hebben verhalen die verder gaan dan alleen fietsen. Het is misschien iets dat hen betere motorrijders maakt.
“Ik herinner me dat ik in het begin van mijn carrière op reis was met een nationaal team. Een ruiter die rechtstreeks van school kwam, klaagde dat het zo moeilijk was. Het vertelde haar dat het een geweldig leven is als we in Italië zijn voor een grote race, omdat ik net van die technische baan kom. Iets buiten de wielersport hebben gedaan, geeft je dat perspectief en geeft je een gevoel van waardering.”
Als onderdeel van de UHC heren- en damesteams en nu Tibco-SVB, ziet Hedderman de ontwikkeling van het dameswielrennen vanaf de eerste rij. De laatste jaren krijgen steeds meer vrouwen een minimumloon. Ruiters hebben nu ook de mogelijkheid om met zwangerschapsverlof te gaan. Er zijn steeds meer nieuwe races aan de kalender toegevoegd met Parijs-Roubaix en de Tour de France Femmes als meest opvallende nieuwe toevoegingen. Er is nog veel te doen, maar Hedderman waarschuwt voor te snel gaan.
“Ik ben een realist als het gaat om de ontwikkeling van het vrouwenwielrennen”, zegt ze. “Ik ben altijd in een door mannen gedomineerde omgeving geweest. Ik ben een realist, maar ik wil me niet conformeren aan een status-quo in het vrouwenwielrennen. Parijs-Roubaix leek lang te duren, maar eigenlijk was het nog niet zo lang geleden dat ASO het aankondigde. Het was een fantastisch platform om de gelijkheid te laten zien in wat voor soort races vrouwen perfect in staat zijn om te racen.
“Er is geen berg te steil of te grote kasseien voor vrouwen om op te racen.
“De ontwikkeling gaat snel. Er is een deel van mij dat optimistisch is en een dromer en wil geloven dat dit momentum doorgaat, maar ik denk absoluut dat we niet sneller moeten gaan. We zitten aan de bovenkant van hoe snel de vooruitgang zou moeten gaan. ”

Tegenwoordig is er meer drive van sponsors naar gelijkheid en diversiteit in het profwielrennen. Cofidis zal in 2022 een damesteam starten en een van de belangrijkste redenen, naast de Tour de France Femmes, was dat Cofidis wil dat haar sponsoring een afspiegeling is van het bedrijf en de mensen die er werken.
“Onze sponsors ondersteunen echt het streven naar gelijkheid op de werkplek en in de sport”, zegt Hedderman. “Ik denk ook dat je de UCI niet nodig hebt om vrouwenteams te verplichten voor WorldTour-teams voor mannen. De groei is organisch zoals het is. Je hebt de teams niet nodig die hebben aangegeven niet geïnteresseerd te zijn. Een gedwongen damesteam is niet houdbaar als het geen interesse heeft van de directie. Het wordt een tweederangs team. Je wilt of hebt het mandaat ‘oh we hebben vrouwen nodig’ niet nodig. De sponsors die vrouwenteams ondersteunen, doen het omdat ze het willen en er de waarde van in zien.”
Als WorldTour-team staat Tibco-SVB aan de start van de Tour de France Femmes die op 24 juli 2022 in Parijs begint. Met een mengelmoes van etappes hebben veel renners een kans op succes, denkt Hedderman.
“In de Tour de France verbreed je het bereik van renners die op dit parcours kunnen winnen”, zegt ze. “Als je vijf aankomsten op de bergtop toevoegt, zijn er misschien een of twee renners die daadwerkelijk kunnen winnen. Als je twee aankomsten bergop hebt, past de race zich aan veel meer renners aan. Ik hou van het grindpodium vanwege onze connectie met de grindscène, maar ik heb het nog niet diepgaand bestudeerd.
“Ik hoorde mensen zeggen dat we drie weken moeten hebben met etappes van 200 km [like the men]. Ik weet niet zeker of etappes van 200 km voor spannendere races zorgen. Je kunt vooruitgang vieren en tegelijkertijd blijven aandringen op meer. De Tour de France is zo enorm [as a brand]. Nu kunnen vrouwen zeggen dat ze de Tour de France hebben gereden.
“Ondanks dat ik lange tijd in de wielersport ben geweest, was ik te laat om de voormalige Tour de France voor vrouwen te ervaren [as a rider]. Het is absoluut een van mijn bucketlist-races als sportdirecteur en ik hoop voor deze over te vliegen.”